WYCINANKI

WYCINANKI 

wg. www.pl.wikipedia.org/wiki/Wycinanka

Wycinanki pojawiły się w Chinach ok. 200 p.n.e – 200 n.e.

Wycinanka przyszła do polskiej sztuki ludowej z kultury żydowskiej. Różnokolorowe wycinanki naklejali Żydzi na oknach swoich domów w święto Szawuot (Zielone Święta). 

Pierwsze historyczne zapiski o wycinankach w Polsce jako miejsce ich pochodzenia wymieniają okolice Warszawy. 

 

Były one charakterystyczną ozdobą wiejskich chat z przełomu XIX i XX wieku. Przed świętami Bożego Narodzenia, Wielkiej Nocy, przed ważnymi uroczystościami rodzinnymi, sufity zdobiono kolorowymi wycinankami. Pełniły one nie tylko funkcję zdobniczą, przypisywano im również znaczenie magiczne. Najstarsze polskie wycinanki w zbiorach pochodzą z początku XX wieku z okolic Łowicza, Kołbieli oraz Kurpiowszczyzny. Pierwszą kolekcję polskich wycinanek w roku 1850 podczas etnograficznych poszukiwań zebrał pod Warszawą malarz i krytyk sztuki Wojciech Gerson.

 

Wycinanki wykorzystują różne rodzaje symetrii oraz łączenie i rytmiczne powtarzanie motywów w układach poziomych lub pionowych. Początkowo wykonywane były z białego papieru, dopiero kiedy w drugiej połowie XIX stulecia pojawił się papier kolorowy i bibułki, stały się kunsztownymi, tęczowymi ozdobami. Do wycinania używano narzędzi gospodarskich (np. nożyc do strzyżenia owiec). W zależności od przybieranych form (roślinnych, zwierzęcych, postaci ludzkich, a także figur) nazywane są: gwiazdami (okrągłymi lub rogowymi), kółkami, drzewkami, lelujami, lalkami, kogutkami itp.

 http://folkowydom.blogspot.com/2012/09/szablony-do-wycinanek.html